Reisverslag 11 oktober 2020

Vandaag is het zondag. Zondag, rustdag. Bijkomen van het harde werk van de afgelopen week. En voor ons, bijkomen van de heenreis. De kerkdienst staat gepland voor 14.00 uur en dat betekend dat er ruimte is om goed uit te slapen. We maken er dankbaar gebruik van.

Diegenen, en ze zijn er, die wel vroeg wakker zijn worden getrakteerd op een prachtig schouwspel. De zonsopkomst is werkelijk waar prachtig. Zittend op het trapje voor de hoofdingang kijk je uit over akkers en op de achtergrond bergen. De lucht kleurt rood/ oranje en langzaam wint de zon aan kracht. Afgezien van de af en toe passerende auto’s zo vroeg op de morgen is het heerlijk rustig. Vaak zingen we “De zon komt op, maakt de morgen wakker. Mijn dag begint met een lied voor U.” Het is echt zo, wat is dit adembenemend mooi.

We maken een kleine toer door ons verblijf voor de komende week. De trap die ik zojuist beschreef bevind zich aan de voorzijde van het administratiegebouw van een gewezen Kolchoz. In de Sovjettijd was het omliggende land eigendom van een kolchoz, een boerderij van de staat. Agrarisch ondernemers zoals we boeren in Nederland noemen kenden ze in die tijd niet. Na de val van de Sovjet Unie begin jaren ’90 van de vorige eeuw vielen ook deze bedrijven uit elkaar. De eens zo machtige bedrijven werden opgedeeld en de gebouwen die niet meer gebruikt werden gingen steeds verder achteruit. Dit pand is door Stichting Oekraine Projecten opgeknapt en ingericht als ‘blijf van mijn lijf huis’. In het pand verblijven vaak tussen de een en drie vrouwen samen met hun kinderen. Daarnaast heeft het gebouw de functie van gaarkeuken voor de oudere hulpbehoevenden uit de omgeving Zapson. En het is een mooie uitvalsbasis voor groepen die Oekraine bezoeken voor tal van doeleinden.

We gaan de trap op. De drie treden met half afgebroken tegels zijn zo genomen en we gaan naar binnen door een dubbele deur. We bevinden ons nu in de centrale hal. Rechts is de trap naar boven maar wij gaan linksaf de gang in. Aan de linkerkant van de gang zijn drie slaapkamers gerealiseerd. De bedden zijn niet allemaal even solide en fijn om op te liggen maar we redden ons er prima mee. Aan de rechterkant van de gang bevind zich eerst de douche en daarna een toilet. Evenwijdig aan deze gang loopt nog een gang. De layout van deze gang is gespiegeld ten opzichte van de eerste gang. De douches en wc’s grenzen aan elkaar.

Terug in de hal kun je na een paar meter ook nog rechtsaf. Je loopt dan achter de trap langs. Hier zijn twee deuren. De deur aan de linkerkant leidt naar een slaapkamer. De rechter komt uit in het kantoor. Hier staan een paar boekenkasten met voornamelijk lege mappen, twee bureaus, een oude pc met zeer traag internet en een hele grote bank war je zo op neer kunt ploffen. Het kantoor wordt door ons voornamelijk gebruikt als opslagruimte en vergaderlocatie. De achterste gang heeft nog een deur die uitkomt in een ruimte met de wasmachine en de waterpomp. Hier is ook een uitgang om aan de achterzijde van het pand te komen.

We nemen de trap naar boven. De treden zijn betegeld maar niet geheel gelijk qua hoogte. Lopen op deze trap voelt een beetje gek en het is oppassen dat je niet uitglijdt over de gladde tegels. Boven gaan we eerst rechtsaf. Hier bevinden zich twee slaapkamers. Als je boven aan de trap linksaf gaat heb je aan beide zijdes nog een slaapkamer. Naast de linker slaapkamer zit de toegangsdeur tot de grote bovenzaal waar we met elkaar eten en de avond doorbrengen. Aan de rechterkant nog een klein stukje gang met rechts douche en toilet, links de grote keuken. De grote zaal staat vol met een bonte verzameling van tafels en stoelen. Hier kunnen we rustig zitten en een spelletje doen, rustig een boek lezen of gezellig samen kletsen. De meeste wanden in het gebouw zijn knalgeel. Niet de meest voor de hand liggende kleur maar het past bij het pand.

Inmiddels zijn de meeste oekers wakker geworden en het ontbijt staat op tafel. Dikke plakken wit brood, een bijna net zo dikke laag boter en vlees of kaas. Het brood zelf is wat droog maar met behulp van de enorme hoeveelheid boter glijdt het toch zo naar binnen. Wat er precies in de worst zit is ons niet duidelijk, het vetgehalte is in ieder geval dik voor elkaar en de smaak prima. De kaas moet lijken op de Nederlandse maar smaakt toch echt anders. Pindakaas, hagelslag en chocopasta zijn meegekomen uit Nederland en vinden hun weg naar het overige brood. Bij het brood is koude thee beschikbaar en er is een klein koffiezetapparaat. Die koffie wordt eerlijk verdeeld en zo heeft iedereen toch een paar druppen. Op de paklijst voor de volgende editie komt een groot koffiezetapparaat te staan en dat gaat een stuk beter.

Na het ontbijt is er nog wat ruimte voor vrije tijd. Rond de middag stappen we met elkaar in de bus en gaan we op ontdekkingsreis. We gaan links af de weg op die we gister verlaten hebben. Ook hier veel kuilen maar af en toe ook een goed stuk asfalt. We rijden over een brug en gaan met de bocht mee naar links. We slingeren met gepaste snelheid door het bos. De bladeren beginnen al te verkleuren en dat is een prachtig gezicht. Het eerste dorpje doemt op, Rafajna. Bij de kerk gaan we rechtsaf. De kuilen zo goed mogelijk ontwijkend rijden we verder. Voordat de weg naar links afbuigt is er nog een zijstraat aan de rechterkant. Aan deze straat staat een woning die we met elkaar hebben opgeknapt. Een mooi avontuur. Wij nemen de weg naar links en rijden het dorp weer uit. De weg gaat een aantal keer naar links en naar rechts. Aan de rechterkant liggen allemaal hopen met afval en sommige branden met veel rookontwikkeling tot gevolg. In Nederland is dit ondenkbaar, hier heel gewoon. We maken een scherpe bocht naar links. Voor ons zien we een lange rechte weg met meer gaten dan verharding. Stapvoets rijden we verder. Dan weer links dan weer rechts. Veel van die gaten zijn behoorlijk diep en gevuld met regenwater maar we komen er door. Barkasovo doemt op en even later rijden we het dorpje in. Op de kruising gaan we rechtsaf en dan rijden we de laatste meters richting het kamp.

Voor op het kamp vinden we de kerk. Dat is direct duidelijk. Hoewel niet geweldig goed onderhouden een groot wit kruis maakt direct duidelijk wat de functie van het gebouw is. We parkeren de bus langs de kant van de weg en lopen het kamp op. We kijken wat rond op het terrein naast de kerk. Leemblokken zijn hier de voornaamste bouwmethode. De wanden worden afgesmeerd met cement tegen het vocht maar die laag brokkelt vaak al weer af. De kerk zelf is ook uit leemblokken opgebouwd. Ook hier laat het stucwerk al weer los en dat geeft ons een mooi inkijkje in de gebruikte bouwmethode.

Van uit de kerk klinkt muziek. Geen orgel maar een echte band. Zangers, een toetsenist en een oud drumstel zorgen voor het nodige volume. De versterking doet luidruchtig zijn werk maar het past bij de sfeer. In de kerk geen nette rijen met allemaal dezelfde banken of stoelen. Allerlei meubilair dient als zitplaats. Banken met opklapbare zitting, houten stoelen met een heel vies kussentje en ook een paar stoelen met een metalen frame. De vloer zelf is van hout en golft als je er overheen loopt. We hopen dat we er niet met z’n allen doorheen zullen zakken. De vaste bezoekers maken direct plaats voorin de kerk zodat we allemaal een zit plek krijgen. Het is wat ons bestreft niet nodig maar wel zeer gastvrij. De kinderen die ook in de kerk zijn vinden een plekje voor op het podium. De dienst begint met veel zingen. Veel verstaan we hier niet van maar van bepaalde liederen herkennen we de melodie en soms ook de Nederlandse tekst en dan doen we een poging om mee te zingen. Kamp oudste en pastor Ferry staat op en neemt het woord. We lezen een stuk uit de bijbel en daarna volgt de ‘preek’. Tolk Marc doet goed zn best en hoewel we niet alles letterlijk verstaan, de boodschap is in ieder geval duidelijk. Na de preek is het de beurt aan ons. Weer een stuk lezen uit de bijbel. Marc vertaald het stuk vervolgens in het Hongaars. Er wordt een korte overdenking gehouden die door Marc ook in het Hongaars wordt vertaald. Zo spreken we verschillende talen maar de taal van de bijbel is voor iedereen hetzelfde. Deze gaat over taalgrenzen heen. Hoe mooi is dat! De dienst wordt afgesloten met meer zingen en ook een collecte.

Na de dienst ‘praten’ we nog een beetje na met onze oekse vrienden totdat we vinden dat het tijd wordt om naar ons onderkomen terug te gaan. Een gedeelte van de groep stapt weer in de bus terwijl een klein groepje besluit om rustig 10 km terug te wandelen. In Rafanja stappen nog een aantal mensen uit de bus om het laatste stuk terug te lopen. Rijden door Oekraine is mooi maar als je loopt zie je nog veel meer moois. Stap voor stap komt zo onze eindbestemming dichterbij terwijl we volop genieten van al het moois om ons heen.

Bij terugkomst in het vrouwenhuis is het tijd geworden voor de avondmaaltijd. De koude thee staat al weer op ons te wachten en ook de schalen met soep staan al weer op tafel. Bovenop deze soep drijft een dikke laag vet die niet helemaal in de smaak valt. Voorzichtig scheppen we zo veel mogelijk van dit vet van de soep af en dat maakt het al een stuk beter. De soep is verder gevuld met aardappelen, kool en wortels en er zit zelfs vlees in. Aan de smaak moeten we even wennen maar de meesten vinden het prima te eten. Na de soep worden we getrakteerd op pannenkoeken. Stroop kennen ze helaas niet maar er is suiker en een soort van rabarbercompote die heerlijk is.

Na de maaltijd is er gelegenheid om een beetje uit te buiken en gezellig te kletsen met elkaar. De rokers maken het gezellig op het trapje voor het huis en boven worden de spelletjes weer uit de kast gepakt.

Toch onderbreken we deze gezelligheid na een tijdje voor serieuze zaken. Naast de dienst van vanmiddag maken we vanavond tijd voor Bijbelstudie. Aan de hand van een verhaal, een Bijbeltekst en een aantal stellingen denken we na over ons eigen leven, het leven van de zigeuners en ons leven met God. Hoe kunnen we leren dankbaar te zijn met onze rijkdom als we de ellende van de zigeuners zien? Het zijn mooie gesprekken die als zeer waardevol worden ervaren!

Daarna was het nog lang onrustig. Er werd weer fanatiek gepokerd, gepest en er was genoeg ruimte voor een goed gesprek. Naarmate de uren verstrijken wordt het steeds een beetje leger in de grote zaal. En dat is een heel verstandig besluit. Morgen gaan we los en we hebben er zin in!