Reisverslag woensdag 18 januari

Woensdag 18 januari 2023

We beginnen deze dag met een raadsel. Het piept, het kraakt en het maakt rare geluiden. Het antwoord: vijf Hollanders met spierpijn. De zigeuners kunnen een maand vooruit met hun voedselpakket. Ook wij kunnen langer dan een dag teren op een ton voedsel. De zigeuners voelen het hopelijk in de maag, wij in de spieren. We hebben dan ook besloten om deze dag wat rustiger aan te doen. Dit gaat maar deels goed. Aan het ontbijt schuiven we enkele eieren naar binnen en maken we een sloot koffie soldaat. Voor brood, omelet, broodbeleg en voor ieder twee koppen koffie betalen we slechts een euro per persoon. Het is bizar hoe goedkoop dit is. Voor ons heel mooi natuurlijk, maar de huidige koers zegt ook veel over het zware weer waarin Oekraïne verkeerd; het piept en het kraakt.

Ook Sandor kraakte gisteravond. Hij was, net als wij moe. Maar vanmorgen is de man alweer vol goede moed. Waar wij hadden voorgenomen om de dag kalm en op een rustige manier door te brengen heeft onze aanjager een andere planning. Hij stelt voor om nog eens zestig pakketten uit te delen, maar dan op een ander kamp. Ter illustratie een schrijnend verhaal dat de bittere noodzaak onderstreept.

Ze was ziek, tuberculose. De kinderen blijven thuis maar moeder moet naar het ziekenhuis. Thuisblijven is niet mogelijk, een ziekenhuisopname is noodzakelijk. In Nederland is TBC geen groot probleem omdat we er tegen ingeënt zijn. In Oekraïne zijn de gevolgen een stuk groter. Ziek, niet voor de kinderen kunnen zorgen maar je wel zorgen maken. Hoe moet het als ik uit het ziekenhuis kom? Hoe gaat het met de kinderen? De mevrouw in kwestie heeft het al niet breed en nu ook dit nog. Na het ontslag uit het ziekenhuis klopt ze aan bij iemand met meer geld dan zei. Om haar gezin van enig voedsel te kunnen voorzien wil ze geld lenen. De vraag is of ze honderd Grivna mag lenen. Het geld wordt haar meegegeven. Honderd! Dat klinkt als een groot getal, maar als we het omrekenen en in euro’s uitdrukken zien we dat het niet veel geld is. Ze heeft voor iets meer dan twee euro geleend.  

Dat wij voor een euro per persoon kunnen ontbijten is een luxe. Voor deze vrouw is twee euro een noodzaak om te kunnen overleven. De vrouw uit dit verhaal is een van de mensen die vandaag een voedselpakket krijgt. We hopen maar dat ze een grote kast heeft want ze heeft een heleboel op te ruimen. De voedselpakketten die we uitdelen bestaan namelijk uit:

  1. Aardappelen, 20 kilo
  2. Kip, 2,5 kilo
  3. Vleesconserven, 4 blikken
  4. Suiker, 2 kilo
  5. Zout, 1 kilo
  6. Macaroni, 3 kilo
  7. Boekweit wit, 1 kilo
  8. Boekweit bruin, 1 kilo
  9. Rijst, 2 kilo
  10. Koffie, 0,5 kilo
  11. Azijn 1 liter
  12. Kaarsen, 2 stuks
  13. Aansteker, 1 stuks
  14. Meel, 5 kilo
  15. Griesmeel, 5 kilo
  16. Zonnebloemolie, 2 liter

Junior, Thijs en Cor rijden heen en weer tussen de boerderij van Sandor en de school in het dorpje Serne. Grote Henk en dappere Piet (als waren ze twee striphelden) zijn met Sandor mee op pad. De huurbus uit Assen geeft geen krimp bij het rijden over de belachelijk slechte wegen in Oekraïne. Mocht de verhuurder nog overwegen om een nieuw segment voertuigen aan de collectie toe te voegen, deze bus kan prima door als amfibievoertuig. Waar onze bus het prima doet piept en kraakt de bolide van Sandor ineens heel erg. Met een behoorlijk geluid horen de inzittenden dat de bodemplaat onder de auto weg klapt. Ai, dat is even een kleine tegenvaller. Maar geen nood, ook in Oekraïne doet men aan wegenwacht. Althans, een goedkope versie van de wegenwacht. Een medewerker van Sandor komt aangereden in zijn blauwe Lada. De bus wordt op enkele stenen gezet. Op dit wankele evenwicht kan een Oekraïner prima bouwen. De bodemplaat die onder het zekere bestaan van de Renaultbus is weggeslagen wordt er vakkundig onder weg gesloopt. Want wie geen bodemplaat heeft kan hem ook niet beschadigen. Alsof er niks aan de hand is rijden de mannen weer verder. Beide bussen ontmoeten elkaar rond het middaguur bij de boerderij waar een vlugge maaltijd wordt genoten.

Diepgravend bodemonderzoek

Tijdens de maaltijd vertellen de mannen het verhaal van de bodemplaat. Alsof het nog niet genoeg piept vandaag hebben ook de drie andere musketiers een krakend verhaal. Dit is gelukkig een kraakhelder verhaal. Op wonderbaarlijke manier is het Cor gelukt om verbinding te maken met een verslaggever van RTV Drenthe. Gedurende de hele week sturen we al filmpjes, foto’s en spraakberichten naar de redactie van RTV Drenthe. Vandaag willen ze graag een interview die ze later op de dag zullen uitzenden op de radio. Ook willen ze de aangeleverde filmpjes gebruiken voor een artikel op de website. Vanuit de auto aan de doorgaande weg tussen een klein dorp en een nog kleiner dorp wordt een interview afgenomen. Het resultaat? Dat kun u via deze link zelf beoordelen.

Wij rijden nog een paar maal tussen de boerderij en de school heen en weer en hebben bijna alles klaar staan. Hierbij verdient ‘kleine’ Henk een speciale vermelding. Deze potige smurf ramt onvermoeibaar door wanneer zijn reisgenoten even een pauze nemen. Petje af voor de man die als jongen ooit in een pot met krachtvoer is gevallen! Snel het petje weer op en verder, want het uitdelen kan bijna beginnen. We hebben nog slechts één ‘artikel’ nodig. Kippen! Sandor loopt hiervoor naar het magazijn, ook wel schuur of stal genoemd. Hij stopt samen met zijn medewerkers drie kippen in een zak en legt de dames achter in zijn bus. Gisteren deelden we koude kippen uit, vandaag doen het met warme, bewegende exemplaren.

Op het kamp van Serne delen we nog zo’n 50 pakketten uit. Van één daarvan is de bestemming voor ons bekend. De vrouw met TBC. De andere pakketten gaan, net als gisteren naar ‘de vrouwen die gebaard hebben.’ Ook vandaag verzorgt Sandor de boekhouding. Hij schrijft de namen en geboortedatum van de moeders op. Op deze manier komen we te weten dat de jongste moeders nog maar vijftien jaar jong zijn. Kinderen die kinderen hebben. Na nog eens twee uur uitdelen zijn wij weer heel wat kilo’s armer, en de (jonge) dames een volle voorraadkast rijker.

Piet en de chickies

Nu het einde van de middag is aangebroken maken we ons op om afscheid te nemen van Ferry. Hij en zijn zoon Zolti wachten op ons bij de nieuwe school op het zigeunerkamp. Ze zien ons komen aanrijden. Maar wij stappen niet uit. Ze zullen zich wel hebben afgevraagd waarom we niet uitstapten. We zaten prima in de auto, onze spieren kregen even wat rust, maar onze oren stonden op scherp. Op de radio werd namelijk net het interview met ons uitgezonden. Dankzij een goede internetverbinding op de telefoon van Thijs kunnen we het item op de radio horen, Sandor luistert met een glimlach met ons mee.

In de school hebben we nog een korte vergadering met Ferry en Zolti. Ze geven aan dat ze erg dankbaar zijn voor alle hulp uit Nederland. De Nederlanders steunen hen ook als ze niet kunnen komen. Ook als er oorlog is en er geen groepsreis georganiseerd wordt voelen de mensen in Barkasovo de liefde. Hier danken ze ons hartelijk voor. We maken plannen voor de korte en lange termijn en spreken uit dat we elkaar blijven ontmoeten. Voor we weggaan vraagt Ferry nog eenmaal het woord. Hij knielt op de grond en spreekt een gebed uit, een dankgebed. Wat hij precies gezegd heeft weten we niet, maar het woordje köszönöm (bedankt) kwam minstens vijfmaal voorbij. Blij met deze dankbaarheid   

Onderweg naar het hotel ramt uw razende reporter nog even op het toetsenbord. Hoewel de chauffeur hard zijn best doet om de meeste gaten te ontwijken kan het zomaar zijn dat er enkele woorden of letters in een verkeerde voglorde staan. Nu maar hopen dat hij tijdens het nalezen van het verhaal het woordje ‘volgorde’ uit de vorige zin niet over het hoofd ziet.

Aan tafel in het hotel hebben we een heel gezellige tijd met Sandor. We overleggen nog wat, wisselen ervaringen uit en leren van Sandor. Want weet u nog dat we spraken over de tank uit Munkcas? Het geval dat midden in de stad stond maar is verdwenen? Sandor vertelt ons dat die heel bewust is weggehaald. De tank stond in de stad met de loop gericht naar het westen. Een souvenir uit de koude oorlog toen Oekraïne nog onderdeel van Rusland was en het westen als vijand werd gezien. Nu Rusland zelf de vijand is wil men niks meer te maken hebben met symbolen van het Russische leger. Met het verwijderen van de tank is een herinnering aan de Russische macht verdwenen uit het straatbeeld. Wij praten nog wat door, hebben lol en beide partijen spreken de wens uit elkaar te blijven ontmoeten. Voor nu gaan we uit elkaar. Sandor zoekt zijn huis op en wij spoelen onder de douche enkele kilo’s kippenveren, zand en stof van ons af om vervolgens onze piepende en krakende bedjes op te zoeken.

Een video van dinsdagavond. Dringende vrouwen in Barkasovo hopen op een voedselpakket.